Het Vanguard Initiative is een unieke samenwerking van enkele van de meest geavanceerde industriële regio’s in Europa, gericht op het stimuleren van industriële innovatie en het opbouwen van Europese waardeketens op basis van complementariteit in regionale slimme specialisatiestrategieën. Senior expert Jean-François Romainville werkt intussen al 10 jaar binnen IDEA aan dit project. We vroegen hem over de vele inzichten die hij daaruit verworven heeft.
- Wat is (en doet) het Vanguard Initiative 3DP Pilot
Het Vanguard Initiative 3DP Pilot is een interregionaal samenwerkingsverband dat tot doel heeft het gebruik en de toepassing van Additive Manufacturing in de EU te bevorderen. Het uiteindelijke doel is bij te dragen aan het veerkrachtiger, duurzamer en concurrerender maken van de EU-industrie. Dit is een structureel initiatief dat 27 regio’s samenbrengt en hun innovatie- en industriële ecosystemen met elkaar verbindt.
Om het kort te houden, wat we doen is het mogelijk maken van de implementatie van strategische internationale innovatieprojecten en gezamenlijke investeringen, gericht op activiteiten op “post-prototyping” niveau (d.w.z. Technology Readiness levels 5 en hoger).
Rekening houdend met deze ambities en doelstellingen activeren en bedienen we de ‘quadruple helix’: eindgebruikers, technologieleveranciers (incl. bedrijven, onderzoeks- en technologiecentra, universiteiten), maar ook clusters en regionale beleidsmakers. Vandaag zijn we een gemeenschap van meer dan 350 organisaties. Ik treed op als ‘netwerkmanager’, namens de leidende regio’s van het partnerschap (Zuid-Nederland, vertegenwoordigd door Brainport Development; Norte, vertegenwoordigd door ProduTech, en Vlaanderen, vertegenwoordigd door EWI).
- Wat is er de afgelopen 10 jaar in en door dit project gerealiseerd?
Een eerste aspect dat genoemd moet worden is dat de VI 3DP Pilot er effectief voor heeft gezorgd dat er veel strategische innovatieve oplossingen zijn ontwikkeld en op de markt gebracht. Door onze ‘geïntegreerde’ innovatieondersteuning gingen we van het ontwerpen van portfolio’s van strategische projecten (“demo cases”), naar het activeren van ad-hoc financieringsmixen, naar het laten genereren van private investeringen en verkoop door bedrijven. De VI 3DP Pilot heeft dus direct bijgedragen aan bijvoorbeeld het verbeteren van de efficiëntie van metaalprintprocessen, het automatiseren van AM-fabrieken, het verbeteren van reparatietechnieken op basis van AM, etc. Een bijzonder aspect van het initiatief (aangezien het niet om een tweejarig project gaat) is het vermogen om een meer programmatische (en tegelijkertijd adaptieve) aanpak te implementeren, d.w.z. verschillende soorten projecten en actoren met elkaar te verbinden, waardoor versnippering wordt tegengegaan. In de loop der jaren, en als gevolg van de toenemende maturiteit van de technologie en de evolutie van de industriële behoeften, hebben we verschillende soorten projecten en resultaten geïnitieerd: technologische ontwikkelingen op verschillende gebieden (verschillende HE/H2020-innovatieacties), het opzetten van opleidingsprogramma’s (bijv. LILIAM-project), interregionale innovatie-investeringen dichter bij de markt (3DOP-project), enz.
Daarnaast, en op een meer “systemisch niveau”, zijn we erin geslaagd om het “interregionale ondersteuningslandschap” structureel te verbeteren voor organisaties die actief zijn in AM (Advanced Manufacturing in het algemeen) en bereid zijn om grensoverschrijdend te werken. Zo hebben we bijvoorbeeld (samen met andere partnerschappen) via diverse inspanningen op beleidsniveau rechtstreeks bijgedragen aan de totstandkoming van twee interregionale en vrij marktnabije financieringsinstrumenten: het financieringsinstrument van de EC “Interregionale Innovatie-investeringen” (I3) en het Vanguard Initiatief Innovatief Financieringsmechanisme. Naast financiering hebben we structurele instrumenten ontwikkeld die KMO’s manieren bieden om hun ambities en behoeften te internationaliseren: online matchmaking tool (the Gateway), 3DP Business Innovators Meetings ( volgende in Tampere), enz.
- Hoe voelt het om aan dit project te werken?
Het is een mooi project om aan te werken. Het combineert kenmerken die tamelijk uniek zijn.
- Ten eerste is dit initiatief “bottom-up ” (aangezien activiteiten alleen effect hebben als ze rechtstreeks gericht zijn op het nieuws van industriële actoren), maar het wordt ook omkaderd door territoriale prioriteiten en uitdagingen (in het bijzonder gekoppeld aan slimme specialisatiestrategieën van de betrokken regio’s).
- Ten tweede is dit een opdracht waarbij verschillende vaardigheden moeten worden ingezet die elkaar wederzijds versterken:
- “Analytisch werk” (bijv. het opsporen van strategische kloven tussen vraag en aanbod van demonstratiediensten in sommige opkomende segmenten);
- “Partnership Management”, inclusief strategische verbindingen van ambities en behoeften van industriële ecosystemen en actoren;
- En daadwerkelijk “ontwerp en implementatie van programma’s, diensten en activiteiten” die waarde toevoegen aan de ecosystemen en actoren.
Dit alles in een veranderende omgeving, waar het nodig is om strategieën en acties aan te passen aan ontwikkelingen op beleids- en marktniveau.
- Ten derde werkt het samen met belangrijke personen, op lange termijn, die een aantal gemeenschappelijke visies delen: de toegevoegde waarde van grensoverschrijdende samenwerking voor strategische uitdagingen, de noodzaak om fragmentatie op EU-niveau te overwinnen, de instrumentele rol die 3DP/AM kan spelen bij het aanpakken van grote industriële uitdagingen (in het bijzonder de mogelijkheid om verstoringen van de toeleveringsketen aan te pakken, om de gezamenlijke overgang naar een duurzamere en slimmere industrie mogelijk te maken, enz.)
Tot slot is zo’n baanbrekend en wendbaar initiatief een geweldige manier om voortdurend te leren. Nagaan hoe dergelijke partnerschappen, die ecosystemen met elkaar verbinden, in de toekomst nog meer impact kunnen hebben…