Evaluatie van de 10 gefuseerde politiezones
Valentijn Vanoeteren
De uitdaging
De minister van Binnenlandse zaken is ervan overtuigd dat het opschalen van de 184 politiezones de lokale politiewerking zou versterken. Een onderzoek van IDEA Consult en UGent in opdracht van de FOD BIZA, Algemene Directie Veiligheid en Preventie brengt de inzichten uit de eerste 10 fusies van politiezones samen.
De werkwijze & resultaten
In het onderzoek komen drie dimensies van de evaluatie van de fusie aan bod:
- de context waarin de fusie heeft plaatsgevonden en waarin de organisatie tot op heden opereert;
- de randvoorwaarden die in het onderzoek van de UGent werden opgesomd door burgemeesters, korpschefs, politievakbonden, en bovenlokale actoren (DirCo, DirJud, gouverneurs en PdK);
- de impact/effecten van de fusie.
Deze aspecten werden onderzocht door de combinatie van:
- Deskresearch van data uit zonale veiligheidsplannen, morfologieën, criminaliteitsstatistieken, begrotingsdocumenten, verslaggeving uit het Politiecollege,…;
- semigestructureerd interviews van 9 korpchefs, 37 burgemeesters, 16 HR- of financiële medewerkers, en 22 bovenlokale actoren zoals Procureurs des Konings, bestuurlijke directeur-coördinator (dirco), gerechtelijke directeur (dirjud) en vertegenwoordigers van de politievakbonden;
- een survey van alle medewerkers van de negen politiezones.
Het onderzoek toont aan dat het resultaat van de fusie heel sterk afhankelijk is van de gemaakte keuzes. Zo zette een aantal van de gefuseerde politiezones sterk in op specialisatie en het aantrekken van expertise, anderen besteden meer aandacht aan het verbeteren van de ondersteunende diensten, terwijl een beperkt aandeel de focus legde op (financiële) efficiëntie. Maar de rode draad van het onderzoek is dat de organisatie van de gefuseerde zones robuuster is en zo beter kan omgaan met schokken.
De onderzoekers ontkrachten deels een aantal bezorgheden rond fusie. In vele gevallen blijft de wijkwerking wat ze is en verandert er ook niets aan het onthaal. Ook de betrokkenheid vanuit de lokale politiek is volgens hen slechts in uitzonderlijke gevallen verminderd. Hoewel de directe impact van een fusie op burgers beperkt is, gaven wel bijna alle burgemeesters van gefuseerde politiezones aan dat door de fusie de dienstverlening verbeterd is.