Elk jaar werken wij aan meer dan 300 projecten.
De economische en maatschappelijke impact van de blauwe economie in Vlaanderen in kaart brengen
Valentijn Bilsen
Sr. Expert Competitiveness, Green Economy & Economic Impact studies
"Blij om het belang van een dynamische maar grotendeels onbekende sector voor de regio Vlaanderen te kunnen benadrukken."
De uitdaging
Hoewel er in het verleden verschillende studies over deelaspecten van de blauwe economie in Vlaanderen werden gemaakt, ontbrak een coherent en geïntegreerd beeld over de omvang en betekenis van deze sector. Daarom vroeg de Vlaamse Speerpuntcluster De Blauwe Cluster in 2019 aan IDEA Consult om een methode te ontwikkelen om de economische en sociale impact van de blauwe economie in Vlaanderen op een systematische en consistente manier in te schatten. Meer recent, in 2023, wilde De Blauwe Cluster een update van de studie, vooral in het kielzog van de uitdagingen van de COVID-19-epidemie, de verstoringen van de internationale handel en waardeketens en in de context van een toegenomen systeemonzekerheid met tal van conflicten – in het bijzonder in Oekraïne en het Zwarte Zeeregio en de spanningen rond de Baltische Zee en de oostkust van de Middellandse Zee – evenals structurele veranderingen in de energie-economie op het vlak van prijzen en leveringsvolumes.
De werkwijze & resultaten
In de eerste studie van 2019 werd een systematische methodologie uitgewerkt om zowel de conventionele onderdelen van de blauwe economie te beoordelen, zoals visserij, zeevervoer en kusttoerisme, als de zogenaamde opkomende activiteiten zoals offshore wind, kustverdediging op basis van natuur en ontwikkeling van aquatische drones. De economische impact werd kwantitatief beoordeeld en de sociale impact werd kwalitatief geïllustreerd. De economische impact omvatte de directe, indirecte en geïnduceerde impact op de economie, evenals enquêteresultaten over de investerings-, werkgelegenheids- en verkoopperspectieven van de ondernemers. De sociale impact werd in beeld gebracht aan de hand van vier casestudies, waaronder de positionering op de schaal van Technological Readiness Level, de verbanden met de transitieprioriteiten van de Vlaamse Regering en de verbanden met de SDG’s van de VN. De cases bevatten ook een beoordeling van het toekomstige marktpotentieel.
De resultaten van de studie van 2023 bevestigden de bevindingen van de studie van 2019 : de blauwe economie is en blijft een bolwerk in het Vlaamse economische weefsel. Bovendien is het een sector met positieve vooruitzichten. Dit was al zo in de vorige studie en is herbevestigd in de studie van 2023.
De blauwe economie zorgt voor bijna 176.000 voltijdse jobs in Vlaanderen, met een jobmultiplicator van 2,07. Dit betekent dat voor elke job in een bedrijf in de blauwe economie er meer dan één extra job wordt gecreëerd in de rest van de economie. De blauwe economie draagt maar liefst 5,2% bij aan het Vlaamse BBP. Dit maakt van de blauwe economie een bolwerk voor de Vlaamse economie, vergelijkbaar in omvang met de Vlaamse voedingsindustrie of de Vlaamse chemische en life sciences cluster.
De meeste ondervraagde bedrijven voorzagen ook een toekomstige groei van hun omzet, investeringen en werkgelegenheid in de blauwe economie. Geen enkel bedrijf gaf aan dat er een daling zou zijn.
Hoe evolueerde de blauwe economie in de loop van de tijd? De volgende figuur geeft aan dat de bijdragen aan de Vlaamse economie aanzienlijk zijn toegenomen, ondanks de uitdagingen.
Vrijwel de helft van de respondenten van de bedrijfsenquête gaf aan een grote tot structurele bijdrage te leveren aan:
- De overgang naar een circulaire economie;
- De energietransitie; en
- De transitie van mobiliteit.
Wat betreft de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de VN werden vooral sterke bijdragen geïdentificeerd voor:
- SDG 9: Industrie, innovatie en infrastructuur;
- SDG 13: Klimaatactie;
- SDG 14: Leven in het water;
- SDG 7: Betaalbare en duurzame energie.
Drie van de vier casestudies hebben ook bijgedragen aan SDG 8: Waardig werk en economische groei.
De casestudies toonden aan dat hoewel elk van de bestudeerde projecten een verschillend en gevarieerd niveau van technologische maturiteit heeft, gemeten langs de TRL-schaal, ze allemaal een diepgaande economische meerwaarde boden met een veelbelovend marktpotentieel. Dit suggereert dat De Blauwe Cluster een belangrijke rol te spelen heeft in het faciliteren van de opstart, groei en valorisatie van de huidige embryonale blauwe economie initiatieven naar waardecreatie op grotere schaal in de toekomst.
Projectlink klant:
De studie kan hier worden gedownload: Het economisch en maatschappelijk belang van de blauwe economie voor Vlaanderen (blauwecluster.be)